سفر به کلوت‎های شهداد

سفر به کلوت ‎های شهداد، ابرشهری شنی

کلوت های شهداد ، از غیرعادی ترین جاذبه های کشورمان است. هر کجای ایران، این سرزمین بکر و اعجاب انگیز، که پا بگذارید، شگفت زده خواهید شد. آغوش این سرزمین پر از رمز و راز ، همیشه برای شما باز است تا سرشار از محبتی مادرانه شوید و در ذره ذره خاکش، هویت خود را پیدا کنید. هر یک از شهرهای ایران در زیبایی و منحصر به فرد بودن ، چنان در رقابت با یکدیگر هستند که انسان مجبور می‌شود انگشت تعجب به دندان گیرد.

کرمان نیز یکی از همان شهرهایی است که لیست جاذبه‌های گردشگری ‌اش چنان زیاد است که برای بازدید از تمام آن‌ها باید هفته‌ ها زمان صرف کنید.
کرمان در کنار آثار تاریخی، آثار طبیعی شگفت انگیز فراوانی نیز دارد. کلوت‌های شهداد ، یکی از جاهای دیدنی کرمان است که نظیرش را تنها در یوتا یکی از ایالت متحده اروپا می‌توان یافت. شاید تعجب کنید اگر بدانید تنها دست طبیعت با باد و آب ، چنین سازه‌های مبهوت کننده ای ساخته است. این منطقه وهم آلود در وسعت ۱۱ هزار کیلومتر و در حدود ۲۰ هزار سال قبل تشکیل شده است.

کلوت های شهداد با سادگی و آرامش وصف ناپذیرش از یک سو و وجود آثار طبیعی مثل کلوت‌ها از سوی دیگر آدمی را متقاعد می‌کند تا به آنجا برود. کلوت ‌های شهداد شهرت جهانی دارند و چهارمین جاذبه طبیعی جهان به شمار می‌آیند، بنابراین هر ساله تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی به این منطقه سفر می‌کنند. اگر شما نیز می‌خواهید به دل زیباترین کویر دنیا سفر کنید، آماده باشید تا «پاسخ از ما» از ایم جاذبه کم نظیر و زیبا برایتان بگوید.

کلوت چیست؟

کلوت‌ها در اثر فرسایش، به وسیله باد و باران در طول هزاران سال بوجود می‌آیند. این کو‌ه های شنی در مناطقی که باد به سرعت بوزد و از قدرت سایندگی بالایی برخوردار باشد، پدیدار می‌شوند. کلوت‌ها پدیده ای منحصر به فرد هستند که نام دیگر آن‌ها یاردانگ است. اگر به شکل کلوت‌ها دقت کنید متوجه می‌شوید که در قسمت راس شان صاف هستند و طرف رو به باد آن‌ها پر شیب و طرف دیگر کم شیب است.
کلوت‌هایی که در کویر شهداد وجود دارند بزرگترین و منحصر به فردترین عارضه کلوخی در دنیا هستند.

پا گذاشتن در کویر لوت و دیدن کلوت های شهداد به مانند این است که شما وارد سیاره ای دیگر شده اید و اینجا است که قدرت تخلیل انسان به اوج می‌رسد.

معنی کلوت

به اعتقاد بعضی از افراد، کلوت از دو کلمه کل ( به معنی آبادی) و لوت تشکیل شده است. هر چند واژه کل در مناطق مختلف دارای معانی مختلف است که حتی قلعه و دژ نیز از آن مشتق می‌گردد.

مسیر دسترسی به کلوت های شهداد

مسیر جاده قدیم کرمان-بم و سپس جاده سیرچ ، بهترین مسیر برای رفتن به کلوت های شهداد است. پس از جاده سیرچ ، جاده شهداد قرار دارد که حدودا ۹۰ کیلومتر است. در صورتی که سفر خود را می‌خواهید از کرمان آغاز کنید، می‌توانید از اهالی کرمان، آدرس میدان بیرم آباد را بپرسید و از آن جا وارد جاده قدیم کرمان- بم شوید.

ارواح در میان کلوت‌ها

در کویر لوت، کلوت‌ها همچون مجسمه‌های دست ساز استوار ایستاده اند و از دور به شهری می‌مانند که خالی از سکنه است، شاید به همین علت است که به آن شهر ارواح می‌گویند. داستان های مربوط به ارواح برای اغلب مردم ، جالب و جذاب است. اگر به سراغ بومیان منطقه بروید، شاید درباره صداهایی که برخی از شب‌ها از میان کلوت‌ها برمی‌خیزد چیزهایی بشنوید. هر چند درباره واقعیت وجودی روح ادعا و فرضیه‌های متفاوتی وجود دارد، اما ما به شما توصیه می‌کنیم تنها به دلیل ترس از ارواح ، شب‌های پرستاره کلوت شهداد را از دست ندهید. زیرا دیدن چنین آسمان بکری به دلیل آلودگی نوری و هوا در شهر امکان پذیر نیست.

اگر به کویر و کویر گردی علاقه دارید، بد نیست مقاله معرفی کویر مرنجاب را هم مطالعه بفرمایید.

سراب در کلوت شهداد

هر چند کلوت‌ها جذاب‌ترین دیدنی‌های کویرشهداد هستند، اما پدیده سراب آن را جذابتر می‌کند. به هنگام دیدن سراب در شهداد، کلوت‌ها به مانند کشتی و قایق سوار بر آب می‌مانند. کافی است تا کمی در موتورهای جستجوگر گوگل به دنبال عکس‌های کلوت شهداد باشید تا از زیبایی این پدیده طبیعی به هیجان درآیید. اما هرگز فراموش نکنید شنیدن کی بود مانند دیدن.

نکات جالب که باید درباره کلوت‌های شهداد بدانید

•  کلوت‌ها در کویر لوت قرار دارند و به ثبت آثار یونسکو رسیده است.
•  گرمترین نقطه جهان در منطقه کلوت‌های شهداد کرمان است. طبق گزارش ناسا دمای منطقه کلوت‌های شهداد در حدود ۷۰ درجه سانتی گراد است.
•  این منطقه مرز نباتی است و در پای کلوت‌ها، هیچ پوشش گیاهی وجود ندارد و هیچ حیوانی در این منطقه زندگی نمی‌کند. شاهد آن هم سالم ماندن جسد گاو بعد از ۱۵ سال در کویر شهداد بود که در اثر گرمای خورشید خشک شده بود.
•  دلیل نبودن پوشش گیاهی در این مکان به دلیل شوری خاک، جنس خاک یا خشکسالی نیست، بلکه به دلیل بادهای وحشتناکی است که گیاهان را از ریشه در می‌آورد و اجازه رشد را به آنها نمی‌دهد.
•  بادهای ۱۲۰ روزه که از سمت سیستان می ورزد و همچنین رود شور جریان یافته در کویر لوت، از عوامل تشکیل دهنده کلوت‌ها هستند. از اثر باران که هر بار صورتی تازه به کلوت‌ها می‌دهد هم نباید غافل شد.
•  درفش شهداد ، قدیم ترین اثری است که از این منطقه کشف شده است. منطقه کلوت‌های شهداد هم از لحاظ طبیعی و هم از لحاظ تاریخی اهمیت ویژه‌ای دارد.

شهر افسانه ای کلوت شهداد

با استناد به منابع مختلف که درباره کلوت شهداد سخن گفته اند، این منطقه را بقایای یک شهر نفرین شده می‌دانند. روایات‌های گفته شده از تاریخ دانان و جغرافی دانان حاکی از وجود تمدن‌های بزرگ در این منطقه است. آثار سفالی کشف شده ، وجود منطقه مسکونی در این مکان را ثابت می‌کند. آثار پیدا شده از این کویر مربوط به هزاره دوم و سوم قبل از میلاد است. نکته قابل تفکر این است که این اشیا در لابه لای رس و نمک تشکیل دهنده کویر پیدا شده است و نشان می‌دهد این منطقه در زمان باستانی به کویر تبدیل شده است. امکان سکونت انسان در این منطقه وجود دارد، اما ممکن است به دلیل کویری شدن و یا یک حادثه ناگهانی طبیعی مثل سیل اثری از آن باقی نمانده باشد.

تقسیم بندی مناطق کلوت‌های شهداد کرمان

برای بازدید از این کلوت‌ها نیاز به گرفتن مجوز دارید. مناطق کلوت‌ها به سه قسمت سبز، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شوند که برای رفتن به هر کدام از این مناطق به مجوز مخصوص آن منطقه نیاز دارید. به این نکته دقت کنید که اگر بدون اخذ مجوز به این منطقه بروید، مجرم شناخته می‌شوید.

منطقه سبز

این منطقه مخصوص گردشگران است و از جاده شهداد- نهبدان در حدود ۲ کیلومتر امتداد دارد. برای رفتن به دل کویر و کویر نوردی حرفه ای این مجوز برای شما کافی نیست.

منطقه نارنجی و قرمز

بعد از منطقه سبز شروع می‌شود و منطقه ممنوعه است. برای رفتن به این منطقه، باید همراه راهنما باشید و هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌های مربوطه را انجام دهید. بدون راهنما رفتن، خطر گم کردن مسیر و گیر کردن در بیابان وجود دارد.

تفریحات در کلوت شهداد کرمان

علاوه برلذت بردن از دیدن زیبایی و شکوه کلوت‌ها، برای کسانی که دنبال هیجان و سرگرمی در کویر هستند، امکانات خاصی فراهم شده است.

• آفرود سواری

اگر اهل هیجان و سافاری هستید، آفرود سواری در کویر در میان کلوت‌ها بهترین مکان برای تجربه این تفریح است. ماشین آفرود در کمپ اجاره داده می‌شود تا شما در دل کویر هیجان فراموش نشدنی را تجربه کنید. اگر مسلط به رانندگی در کویر نیستید، ماشین را همراه راننده اجاره کنید.

• شتر سواری

کویر و شتر دو یار جدا نشدنی از هم هستند. خالی از لطف نیست که سوار شتر شوید و کلوت‌ها را از بالای کوهان شتر به نظاره بنشینید.

• موتور سواری

موتورهای چهار چرخ و گشت و گذار در کویر خاطره فراموش نشدنی را برای شما رقم می‌زند. از میان کلوت‌ها و پستی و بلندی کویر با موتور عبور کرده و گشتی شگفت انگیز در کویر را تجربه کنید.

• پیاده روی

اولین هدف از انتخاب کردن این کویر برای سفر، دیدن و پیاده روی در میان این جاذبه طبیعی است. در سکوت کویر پیاده روی، بر روی شن‌های داغ و تماشای این عظمت طبیعت، آدمی که وادار به ستایش آفریننده این همه زیبایی می‌کند.

• رصد در آسمان کویر

کویر به شما این امکان را می‌دهد که زیر آسمان پر ستاره اش بنشینید و پدیده‌های آسمانی را به بهترین شکل ممکن مشاهده کنید. این صحنه ها زیباتر می‌شود، زمانی که در کنار کلوت‌ها نظاره گر رقص ستاره ها باشید. در شب کویر باید بر بالای بلندی کلوت‌ها نشست و غرق در رویایی خود و چیدن ستاره ها شد.

جاذبه‌های اطراف کلوت‌های شهداد

در کنار دیدن کلوت‌ها، از دیدن بقیه جاذبه‌های‌ کویر شهداد نیز غافل نشوید.

• نبکا

گیاهی است که در کویر می‌روید و وقتی در مسیر باد قرار می‌گیرد، ماسه زیر پایشان جمع می‌شود و تله ای از ماسه با تاج این گیاه بوجود می‌آید. در حقیقت، گلدان‌های کویری یا تله های گیاهی به نبکا معروف هستند. ارتفاع نبکاها در حدود ۱۰ متر می باشد. این پدیده یکی از جاذبه‌های منحصر به فردی است که در کویرشهداد وجود دارد.

• پلی گون‌ها

در اطراف دریاچه‌های نمکی اشکال چند ضلعی زیبایی بوجود می‌آید، که در اصطلاح به آن پلی گون یا چند ضلعی گفته می‌شود.

• نمکزار

یکی از کم نظیرترین مکان‌های کویر شهداد نمکزاری به وسعت ۱۰۰ هکتار است که به شکل جوشش تخم مرغ است.

• کاروانسرای شفیع آباد

این اثر تاریخی از دوران قاجار به یادگار مانده است. کاروانسرای شفیع در حاشیه کویر و در روستای به نام شفیع آباد قرار دارد و آخرین آبادی قبل از کویر است. کاروانسرای شفیع با کاشی کاری های زیبای سردر ورودی و دو برج کوتاه کنارش در کویر دلربایی می‌کند. در بالای دروازه ورودی چندین اتاق وجود دارد. آب قنات از داخل کاروانسرا عبور می‌کند و تضاد زیبایی از آب و کویر بوجود می‌آید.

• رود شور

تنها رود دائمی جریان یافته در کویر لوت لقب شورترین آب جهان را دارد. این رود از کوه های شمال غرب کشور سرچشمه می‌گیرد و پس از گذشتن از بسترهای مختلف در دل کویر به آرامی جریان پیدا می‌کند. در زمان کم آبی بلورهای نمک در اعماق رود ته نشین می‌شود. آب این رود از عوامل مهم تشکیل دهنده و بقای کلوت‌های شهداد است.

امکانات گردشگری در منطقه کلوت‌های شهداد

کمپ شهداد در بین چند کلوت برای در امان ماندن از وزش باد شن احداث شده است. این کمپ که تنهاترین کمپ لوت است دارای سرویس بهداشتی، پارکینک و ۴۰ آلاچیق است. همچنین در این کمپ امکانات تفریحی مانند آفرود و موتور چهار چرخ موجود است. نکته جالب این کمپ این است که آلاچیق‌های آن به صورت گنبدی و از سیمان و چوب تشکیل شده اند. در صورتی که تمایل داشته باشید تا شب در این آلاچیق‌ها بمانید می‌توانید تجربه بسیار دلنشینی داشته باشید.

بهترین فصل سفر به کلوت ‌های شهداد کرمان

از آنجا که کویر شهداد، لقب گرمترین نقطه جهان را دارد، بهترین فصل سفر به این منطقه و دیدن این کویر زیبا فصل پاییز است. البته برای سفر نوروزی و سفرهای اوایل بهار، کویر شهداد می‌تواند گزینه خوبی باشد. در تابستان به دلیل گرمای طاقت فرسا در روز و همچنین در زمستان به دلیل شب‌های بسیار سرد، برای مسافرت به کویر و دیدن کلوت‌های شهداد مناسب نیست.

نکاتی که قبل از رفتن باید بدانید

• توجه داشته باشید که کویر روزهای گرمی را دارد، پس همراه خود بطری آب، کلاه آفتاب گیر و ضد آفتاب داشته باشید.
•  اگر قصد شب مانی در کویر را دارید، حتما لباس گرم همراه خود ببرید زیرا شب‌های کویر سرد است.
•  قبل از اینکه به این منطقه سفر کنید حتما از مسئولان مربوطه، درباره شرایط آب و هوایی و باز و بسته بودن کمپ اطلاعات لازم را کسب کنید.
•  مراقب دوربین های عکاسی خود باشید، چون شن به لنز دوربین آسیب وارد می‌کند.

عکاسی فرمالیته در کلوت‌های شهداد

در سال‌های اخیر ، بیشتر عکاسان که در حوزه فیلمبرداری و عکاسی از مراسم‌های زوج‌های جوان مشغول به فعالیت هستند به دنبال شکار پدیده‌های طبیعی هستند تا از آن‌ها به عنوان بک گراند تصاویر خود استفاده کنند. کلوت‌های شهداد یکی از جاذبه‌های طبیعی ایران هستند که به شدت مورد توجه قرار گرفته اند. اگر شما نیز علاقه مند به این هستید که تصاویری با چشم انداز بیابان‌ داشته باشید، کافی است سری به آتلیه‌هایی بزنید که چنین خدماتی را ارئه می‌دهند.

تورکلوت شهداد

هرچند بیشتر افراد به این منطقه به تنهایی سفر می‌کنند، اما در صورتی که از تجربه کافی برای بیابان گردی برخوردار نیستید به شما توصیه می‌کنیم حتما به دنبال پیدا کردن تور باشید. سفر به عمق کویر به همان اندازه‌ای که دلپذیر است می‌تواند خطرناک نیز باشد. از این رو بهتر است برای سفر به کلوت های شهداد با افراد دیگری همراه شوید. در اغلب موارد تورهای کلوت یک و نیم روزه به همراه اتوبوس دربستی هستند. البته افرادی که علاقه مند به گذراندن زمان بیشتری در خود کرمان هم هستند می‌توانند در تورهایی با مدت زمان بیشتر ثبت نام کنند. قیمت این تورها با توجه به خدماتی که ارائه می‌دهند می‌تواند متغیر باشد.

گندم بریان یا ریگ سوخته

در هشتاد کیلومتری شمال شهر شهداد، مجموعه تپه‌هایی وجود دارد که به دلیل گرمای بیش از اندازه هوا ، هیچ گونه حیاتی در آن وجود ندارد. با توجه به این که این منطقه در نزدیکی جاده ابریشم قرار دارد، کاروان-های زیادی به ناچار از این منطقه عبور می‌کرده‌اند. طبق روایات در فصول گرم تابستان گندم در این منطقه زیر نور آفتاب برشته می‌شده است، به همین دلیل بومیان نام گندم بریان را بر آن جا گذاشتند

طلوع و غروب در کلوت شهداد

اگر می‌خواهید فرق بین واقعیت و خیال را گم کنید، بر روی بلندای یکی از کلوت‌ها بنشینید و طلوع و غروب خورشید را تماشا کنید. مطمئن باشید زمان و مکان خود را فراموش خواهید کرد و غرق در رویایی شیرین خواهید شد. در صورتی که دوربین عکاسی حرفه‌ای به همراه دارید، ثبت چنین لحظاتی را فراموش نکنید.

تنها یکبار سفر به کلوت های شهداد کافی است؟

اغراق نیست اگر بگوییم یک بار سفر به کلوت های شهداد کافی نیست، زیرا پس از بارش باران، کلوت ‌ها چهره جدیدی به خود می‌گیرند و گویی لباس نو به تن می‌کنند. پس اگر کنجکاو به مشاهده این تغییرات هستید، حتما به یکبار مسافرت به کلوت های شهداد اکتفا نکنید.

کمپ کویری شهداد

در مسیر شهداد ، به نهبندان پس از عبور از روستای شفیع آباد کمپ کویری برای اقامت کویرنوردان دایر می‌باشد. البته نباید فراموش کرد که اقامت و بازدید در کمپ کویری شهداد فقط در فصل زمستان و اوایل بهار امکان پذیر است.

دریاچه کلوت

قطعا از شنیدن نام دریاچه تعجب کرده‌اید. آیا وجود دریاچه‌ای کوچک در دل کویری سوزان امکان پذیر است؟ آیا به خاطر دارید در ابتدای مقاله گفتیم که ایران کشوری است با جاذبه‌های طبیعی شگرف؟ یکی از عجیب ترین اتفاقات تولد دریاچه‌ای کوچک در دل کویر پس از سیلاب بهار ۱۳۹۸ بود. دریاچه‌ای زیبا که حتی پرندگان مهاجر را به سوی خود فرا می‌خواند. پدیده‌ای که سبب شده است تا پای گردشگران فراوانی را به شهداد باز کند تا به چشم خود نظاره گر بازی آب و گرمای آتش گونه آن منطقه باشند.

آیا کلوت های شهداد از فهرست آثار ثبت شده یونسکو حذف می‌شود؟

چندی پیش شایعاتی مبنی بر خروج کلوت های شهداد از یونسکو در بین برخی از شبکه‌های اجتماعی پخش شد، اما استاندار وقت کرمان تمام نگرانی‌ها را در این مورد بی اساس خواند و گفت: اگر امنیت کویر لوت را برقرار کنیم، برای حضور گردشگران در این منطقه مشکلی پیش نخواهد آمد و نگرانی‌ها درباره خروج از فهرست ثبت جهانی یونسکو از بین خواهد رفت.

کلام آخر

ما از دریچه خودمان برایتان کلوت های شهداد را به تصویر کشیدیم تا شاید کمکی هر چند ناچیز به صنعت گردشگری ایران کرده باشیم. امیدواریم گردشگران عزیز با سفر به این منطقه و به اشتراک گذاری خاطرات و تجربیات ما را در این مهم یاری کنند. خودتان به این کویر سفر کرده اید؟ یا راغب شدید که به آن سفر کنید؟ نظر خود را با پاسخ از ما به اشتراک بگذارید.