راهنمای مطالعه
در این روزگار، داشتن استقلال مالی یکی از بزرگترین مزیت ها و موهبت هایی است که هر فردی میتواند در زندگی اش به آن دست پیدا کند. و این به آن معنا نیست که جیبمان سرشار از تومان و دلار باشد و حساب بانکی مان پر و پیمان؛ بلکه بدین معناست که از کمک و اتکا به دیگران بی نیاز باشیم، دستمان روی زانوی خودمان باشد و همینطور بتوانیم آقا و سرور خود باشیم و نیازهایمان را رفع کنیم.
استقلال مالی از خانواده آرزوی خیلی از افراد است. بگذارید با ذکر یک مثال این موضوع را بهتر توضیح بدهیم. فرض کنید ماشینتان خیلی ناگهانی خراب شده و دست شما را در حنا گذاشته. حال با توجه به وضعیت مالی‌تان، چه عکس العملی نشان خواهید داد؟ ترس سر تا پای وجودتان را فرا می گیرد؟ یا اینکه بدون اینکه خم به ابرو بیاورید، ماشین را به تعمیرگاه برده و تعمیرش می‌کنید؟
بله. درست حدس زدید. قاطعیت همان حسی است که استقلال مالی در هر موقعیتی برای ما به ارمغان می آورد و تردید و نگرانی نیز میوه‌ی تلخ عدم استقلال مالی است.
ناگفته پیداست که در این مقاله از «پاسخ از ما» قرار است در چه رابطه با هم حرف بزنیم. امروز قصد داریم که از صفر تا صد استقلال مالی را برای شما بازگو کنیم، با ابعاد مختلف این مسئله آشنا شویم، انواع مختلف آن را بشناسیم و در نهایت مراحل رسیدن به آن را نیز در کنار هم بررسی کنیم. همچنین، چند راهکار تضمینی برای استقلال مالی داشتن را به شما ارائه خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.
استقلال مالی به چه معناست؟
استقلال مالی به انگلیسی «Financial Independence» نام دارد. تعریف آن یک تعریف کاملا شخصی است و تماما به نظر و عقیده‌ی خود شما بستگی دارد. به همین دلیل، نمی‌توان یک تعریف مشخص، یکسان و قاطعانه برای آن در نظر گرفت. مفهوم آن برای افراد مختلف متفاوت است و هرکسی با توجه به اهداف خودش آن را معنی می‌کند؛ مثلا ممکن است فردی با داشتن ۲۵ برابر درآمد سالانه‌اش به استقلال مالی برسد و دیگری موضوع استقلال مالی داشتن را در این نکته خلاصه کند که از بابت هزینه ها و مخارج ماهیانه اش هیچ نگرانی و غم و غصه‌ای نداشته باشد و از پس تامین آن ها به راحتی برآید.
اگر از افراد متفاوت بپرسید که استقلال مالی چیست، ممکن است با جواب های زیر روبرو شوید:
- انتخاب شغل رویایی بدون نگرانی از بابت درآمد و هزینه های زندگی
- رفتن به یک سفر خارجی در هر سال (بدون اینکه کل بودجه و سرمایه‌ی خود را بابت این موضوع هزینه کند.)
- داشتن توانایی مالی کافی برای خرید هر آنچه که دوست دارند.
- توانایی کمک به فقرا و خیریه ها (بدون اینکه بعدش حرص بخورند و بگویند: من خودم نیازمندم!)
- یا اینکه با خیال راحت و آسوده حداقل ۱۰ سال زودتر از موعد خودشان را بازنشسته کنند.
به عبارت دیگر، وقتی فردی به استقلال مالی می رسد، گزینه های بسیاری پیش رویش خواهد داشت. فردی که استقلال مالی دارد، دیگر نگران آن نیست که قبض آب و برق ماه دیگرش را باید چه کند، نگران نیست که اگر یک هزینه‌ی ناگهانی برایش پیش بیاید، چگونه باید پرداختش کند و یا اینکه اگر برای خرید سری به بازار زد، دلواپسی این موضوع را ندارد که هنگام پرداخت با پیام «عدم موجود کافی» رو به رو می‌شود یا خیر. در پایان اگر بخواهیم از تمام توضیحات بالا یک تعریف جامع ارائه دهیم، باید بگوییم که:
مفهوم استقلال مالی آن است که فرد به آن مقداری از ثروت دست یابد که بدون نیاز به کار کردن از تمام هزینه‌های زندگی برآید و رفاه کامل داشته باشد.
۷ مرحله از استقلال مالی
رسیدن به استقلال مالی به صورت طبیعی چند مرحله و چند تقسیم بندی مجزا دارد. به علاوه، اصلا برای اینکه بتوانیم بهتر با مفهوم آن آشنا شویم و درک بهتری از وضعیت مالی خودمان داشته باشیم، بهتر است که آن را به چند دسته بندی مختلف تقسیم نماییم.
هفت مرحله از استقلال مالی به شرح زیر است:
۱- بدهی و وابستگی
در این وهله، خرج شما بیشتر از درآمدتان است و به قول معروف، هشت تان گروی نه تان است. شاید اصلا نتوان این مرحله را استقلال مالی نامید. در این مرحله شما بسیار بیشتر از آنچه که درآمد دارید، خرج می‌کنید. البته تقصیری هم ندارید. این مرحله معمولا همیشه با انواع و اقسام بدهی ها همراه است و شما نیز ممکن است دستتان به اجبار جلوی دوست، آشنا و خانواده نزدیک دراز باشد.
۲- آب باریکه!
درست به عکس مرحله‌ی قبل در این مرحله درآمدتان از خرج و مخارجتان بیشتر است، اما هنوز هم آن طور که باید و شاید مزه‌ی آن را نچشیده اید.
تفاوت این مرحله با مرحله‌ی پیشین در آن است که دیگر نیازمند دیگران نیستید، بدهی هایتان را خودتان پرداخت می‌کنید، ولی خوب هنوز هم نمی توانید با خیال راحت به سراغ هزینه های اضافی بروید.
۳- ثبات
خوب! به معنای واقعی کلمه، مرحله‌ی ثبات را شاید بتوان اولین مرحله از استقلال مالی در نظر گرفت. وقتی که شما به مرحله‌ی ثبات رسیده باشید، به راحتی از پس تمامی هزینه ها و قرض های خود بر خواهید آمد. گذشته از آن، توانایی پس انداز کردن نیز خواهید داشت و قادر خواهید بود تا بودجه ای را هرچند اندک برای روز مبادا کنار بگذارید.
۴- امنیت
مرحله‌ی چهارم از استقلال مالی امنیت نام دارد. در این مرحله، بدون کوچکترین دغدغه‌ای می توانید از پس تمامی خرج های خود برآیید، تمام قرض و قوله های خود را پرداخت کنید، به اندازه‌ی کافی خرج کنید، مبلغ قابل توجهی را پس انداز کنید و حتی یک سرمایه‌گذاری نیز انجام دهید.
۵- استقلال
شما در این مرحله از استقلال مالی واقعا به استقلال رسیده‌اید! سرمایه‌گذاری هایی که انجام داده بودید، کم کم به ثمر نشسته اند و اکنون بدون اینکه نیاز باشد کار کنید، اندک درآمدی از همان سرمایه‌گذاری ها دارید. حتی اگر کمی در خرج هایتان صرفه جویی کنید، شاید همان درآمد برای مخارجتان کافی باشد. خوب فراموش نکنید که در این مرحله هنوز وقت رها کردن کار فرا نرسیده است.
۶- آزادی
این مرحله از استقلال مالی درست چند سال بعد از مرحله‌ی پیشین رخ می‌دهد؛ اکنون همان سرمایه‌گذاری ها حسابی به بار نشسته اند. در این مرحله شما قادرید نه تنها از پس تمامی هزینه های خود برآیید، بلکه می‌توانید بدون نگرانی هر خرج اضافه‌ای را برای خود بتراشید، هر چیزی که دوست داشتید را خریداری کنید، به سفر بروید و خلاصه از زندگی لذت ببرید!
۷- رفاه کامل
بیایید این مرحله را «گنج قارون» بنامیم! در این مرحله، شما از هر کاری و از هر شغلی بی نیازید، حساب بانکی شما پر و پیمان است و احتمالا هر اندازه هم که تلاش کنید، نمی‌توانید خالی اش کنید. در این هنگام شما به رفاه کامل و البته همان تعریف استقلال مالی دست پیدا می‌کنید: زندگی غرق در ثروت و بدون نیاز به کار کردن.
چگونه به استقلال مالی برسیم؟
حال که با تقسیم بندی و مراحل مختلف استقلال مالی آشنا شدیم، بهترین زمان است تا یک راهنمای قدم به قدم نیز برای رسیدن به استقلال مالی به شما عزیزان ارائه دهیم. به عبارت دیگر، در این بخش می‌خواهیم به جای دادن ماهی، ماهی‌گیری یادتان دهیم.
اقداماتی که لازم است برای کسب استقلال مالی انجامشان دهید، به شرح زیر است:
قدم اول: پولتان را مدیریت کنید
مهم‌ترین اقدام لازم در مسیر رسیدن به این امر داشتن یک برنامه و طرح دقیق برای درآمدتان است. اگر یک برنامه‌ی منظم برای پول خود نداشته باشید، در یک چشم بهم زدن می‌بینید که پایان ماه رسیده، جیبتان تار عنکبوت بسته و اصلا هم نمی‌دانید پولی که از این دست گرفتید، چگونه به آن دست رفت و چه شد که پولی که با زحمت فراوان به دست آورده بودید، به راحتی دود شد و به هوا رفت!
برای هر ریال از درآمد خود و هر خرجی که در زندگی دارید، برنامه ریزی داشته باشید و بودجه‌ای را برای آن در نظر بگیرید. اگر امکانش وجود دارد، سعی کنید برای خود پس اندازی هر چقدر هم کم داشته باشید. از طرف دیگر، هزینه و خرج های خود را کاهش داده، حتی خرج های اضافی را حذف کنید و در عوض بودجه‌ی خود را به مسائل مهم تر اختصاص دهید.
قدم دوم: وضعیت مالی خود را سر و سامان دهید
بعد از اینکه برای درآمد خود برنامه‌ریزی کردید و یه یک طرح خوب برای بودجه بندی رسیدید، اکنون زمان آن فرا رسیده که سر و سامانی به وضعیت مالی خود دهید. به عبارت دیگر، مسیر رسیدن به استقلال مالی، از تسویه کردن بدهی ها و صاف کردن قرض و قوله ها می‌گذرد! تا زمانی که بدهی های خود را تسویه نکرده باشید، در واقع، درآمدتان به نام شما نیست، بلکه به نام شخص طلبکار است.
اگر قرضی دارید، آن را به صاحبش برگردانید و اگر وامی گرفته اید، قبل از هر چیز، تمام تلاشتان را بکنید تا آن را تسویه نمایید. بعد از اینکه خیالتان بابت این مسائل راحت شد، اکنون به راحتی می‌توانید حواستان را بر کسب استقلال مالی متمرکز کنید. البته همیشه مبلغی را برای روز مبادا در حسابتان نگه دارید.
برای مطالعه بیشتر مقاله کاهش استرس مالی را مطالعه کنید.
قدم سوم؛ در انتخاب شغلتان وسواس داشته باشید
داشتن استقلال مالی از هیچ راهی محقق نخواهد شد، مگر از طریق داشتن یک شغل خوب. شاید داشتن شغل خوب را بتوان مهم ترین اصل در کسب استقلال مالی در نظر گرفت، زیرا که بدون داشتن یک درآمد مناسب در ابتدای کار به هیچ وجه نمی‌توان در نهایت به آن رسید. یک شغل مناسب انتخاب کنید و یا اینکه شغل فعلی‌تان را عوض کنید. ماندن در مشاغلی که هیچ آینده‌ای ندارند و حتی نیازهای اولیه‌ی شما را رفع نمی‌کنند، اصلا منطقی نیست.
به هنگام انتخاب شغل و یا استخدام در شغلی جدید، این سوالات را از خود بپرسید:
- آینده‌ی شغل را چگونه ارزیابی می‌کنید، ده سال دیگر خود را در چه جایگاهی می‌بینید؟
- آیا در طول فعالیت شما، امکان افزایش حقوق و مزایا وجود دارد؟
- آیا این شغل به رشد و پیشرفت شما کمک می‌کند؟
- آیا در این شغل بیمه و سابقه‌ی کاری برای شما ثبت می‌شود؟ آیا حقوق بازنشستگی دارد؟
- از همه مهم‌تر، آیا از فعالیت در این شغل لذت می‌برید؟ این کار را دوست دارید؟
قدم چهارم؛ برای پس‌انداز کوتاه مدت برنامه‌ریزی کنید
یکی از شیرین ترین مراحل استقلال مالی رسیدن به امنیت و آرامش خاطر است.
در این قدم، شما هیچ و بدهی و قرضی ندارید که نگرانش باشید. به علاوه، درآمدتان هم کفاف هزینه های ضروری را می‌دهد و هم اینکه می‌توانید به اندازه‌ی مناسبی پس انداز داشته باشید. اکنون زمان آن است که آینده نگری کنید؛ آستین‌هایتان را بالا بزنید و برای مقاصد کوتاه مدت و برای روز مبادا مبلغی را پس‌انداز کنید، زیرا که زندگی غیر قابل پیش‌بینی است.
یک راه حل ساده برای پس‌انداز کردن بدین صورت است:
همان ابتدای ماه که حقوق گرفتید، آن را به دو بخش تقسیم کنید. قسمتی را برای هزینه های جاری در نظر بگیرید و الباقی را دست نخورده نگه دارید. زمانی که پس‌انداز کافی داشتید، کم کم می‌توانید مزه‌ی استقلال مالی را بچشید. در این هنگام، خیالتان از بابت خرج های ناگهانی راحت خواهد بود؛ به عنوان مثال، وقتی هوس یک فنجان اسپرسو کردید، بدون اینکه احساس گناه داشته باشید، به اولین کافه خواهید رفت و قهوه اسپرسوی مورد علاقه خود را خریداری کرده و از نوشیدنش کمال لذت را می برید!
قدم پنجم؛ کم کم به سراغ سرمایه‌گذاری بروید
اکنون درآمد کافی و یک بودجه‌ی نسبتا قابل توجه برای پس انداز و سرمایه‌گذاری نیز دارید. حال می‌توانید کم کم به سراغ سرمایه‌گذاری بروید و به همان مفهوم استقلال مالی دست پیدا کنید و زندگی در رفاه و آسایش و بدون نیاز به کار کردن را تجربه کنید. هزار و یک راه مختلف برای سرمایه‌گذاری پیش روی شما وجود خواهد داشت، پس این گام را حسابی جدی بردارید و از مشاوران مالی و متخصصان نیز کمک بگیرید. هر چقدر زودتر برای سرمایه‌گذاری اقدام کنید، زودتر هم به آن خواهید رسید.
توجه داشته باشید که سرمایه‌گذاری همیشه در اوراق بهادار،بورس، املاک و مستغلات رخ نمی دهد؛ مفهوم سرمایه‌گذاری برای رسیدن به استقلال مالی بسیار وسیع تر است. در سرمایه‌گذاری بهتر است که ابتدا به دانش و اهداف خود توجه داشته باشید. همچنین، می‌توانید سرمایه‌گذاری را از خودتان شروع کنید و با پولی که پس انداز کرده‌اید، یک مهارت کاربردی یاد بگیرد و درآمدتان را افزایش دهید.
قدم آخر؛ برای رسیدن به استقلال مالی، پویا و کوشا باشید
این مرحله از رسیدن به استقلال مالی نیز ارتباط مستقیمی با سرمایه‌گذاری دارد. شما با پس انداز کردن، یک بنیان خوب برای استقلال مالی به وجود آورده اید و سپس با سرمایه‌گذاری مسیر داشتن استقلال مالی را برای خود هموار کرده‌اید.
اما یک نکته را فراموش نکنید. همیشه این مثل را شنیده‌اید که می‌گویند: پول، پول می‌آورد. شما هم همین کار را انجام دهید! نگذارید پولتان راکد بماند و تنها به یک سرمایه‌گذاری مختصر بسنده نکنید. سرمایه‌گذاری خود را گسترش دهید و برای کسب استقلال مالی بیشتر، کوشا و پویا باشید! البته توجه داشته باشید که نقش متخصصان و مشاوران مالی در این مرحله بسیار پررنگ‌تر و مهم‌تر از مراحل قبلی خواهد بود. پس غرور و ترس را کنار گذاشته و از دانش اشخاص مجرب و متبحر بهره ببرید.
چند نکته‌ی نهایی…
هر چند که رسیدن به استقلال مالی شیرین است، اما برای رسیدن به آن باید راهی طولانی و پر فراز و نشیب را طی کرد. برای دستیابی به استقلال مالی شما به سه کلید طلایی نیاز دارید: اول صبر، دوم دانش و آگاهی و سوم اعتماد به نفس. در نهایت ترکیب این سه ویژگی شما را به استقلال مالی رسانده و از دیگران بی نیاز خواهد کرد.
طبق همان چیزی که در این مقاله عنوان شد، تعریف استقلال مالی برای افراد مختلف متفاوت است. هر فردی با توجه به زندگی و اهداف خودش استقلال مالی را تعریف می‌کند، پس مهم است که در این راه تحت تاثیر سایر افراد جامعه تصمیم‌گیری نکنیم. البته این را هم فراموش کنید که داشتن امنیت مالی با استقلال مالی متفاوت است. امنیت تنها شروعی است برای رسیدن به مقصد نهایی.
در پایان به یاد داشته باشید که همه چیز ابتدا به ساکن از داخل ذهن شما آغاز می‌شود؛ برای اینکه بتوانید در مسیر رسیدن به استقلال مالی قرار بگیرید، پیش از هر چیز باید ذهن و تفکرات خودتان را اصلاح نمایید. طرز فکرتان را تغییر دهید، شروع به مطالعه کتاب های مرتبط کنید، دانش و آگاهی لازم به دست آورید و برای یادگیری مهارت های جدید اقدام کنید. در آخر خواهید دید که چگونه تمامی رویاهایتان تحقق پیدا خواهد کرد.
سوالات متداول
نمی توان برای استقلال مالی تعریف دقیقی ارائه کرد، اما معمولا می‌توان زندگی در رفاه کامل بدون نیاز به کار کردن را نوعی استقلال مالی در نظر گرفت.
Block "btn-maliat" not found
استقلال مالی را می‌توان به ۷ مرحله تقسیم کرد: وابستگی، درآمد اندک، ثبات مالی، امنیت مالی، استقلال، آزادی مالی و در نهایت رفاه کامل
ابتدا باید درآمد خود را بودجه بندی کنید، سپس بدهی های خود را تسویه نمایید، بعد یک شغل مناسب انتخاب کنید، سپس شروع به پس‌انداز کنید، بعد از آن، سرمایه‌گذاری کنید و در قدم آخر، سرمایه‌گذاری خود را گسترش دهید.
