راهنمای مطالعه
تمام مشکلات و دشواری های سال ۲۰۲۰ را که کنار هم قرار دهید، بدون شک به این نتیجه خواهید رسید که سال گذشته میلادی بدترین سال عمر هر کسی بوده است. گل سرسبد رنج های امسال هم خودتان بهتر از می‌دانید چه بود؛ همه گیری کرونا که سایه‌ی شومش را به هر طرف که فکر کنید گسترانیده بود.
اما در این میان، تنها مرهمی که شاید بتوان گفت حالمان را حداقل برای چند ساعت تغییر می‌دهد، تماشای فیلم است. به لطف آثار جذاب و دیدنی که امسال منتشر شدند، خیالمان از بابت این موضوع راحت است. از بین تمامی این فیلم ها، یک فیلم بیشتر از بقیه توجه مان را به خودش جلب می‌کند و آن هم فیلمی نیست جز فیلم جشن پایان سال (The Prom).
این فیلم یک فیلم درام، کمدی و موزیکال جذاب است و با این اوصاف همان چیزی است که به آن نیاز داریم؛ به قول معروف اصلِ جنس است! فیلمی که در طول ۱۳۰ دقیقه اش لحظات شاد و به یاد ماندنی برایمان رقم می‌زند و هر غم و قصه‌ای را شسته و از بین می‌برد.
اما خوب به هر حال باید گفت که این فیلم با حاشیه ها و حرف و حدیث های فراوانی همراه بوده است. مقاله را که تا آخر خواندید، آن گاه قضاوت با شما خواهد بود که این فیلم را به دیده‌ی علاقه بنگرید، یا اینکه اصلا قید دیدنش را بزنید!
فیلم «جشن پایان سال» در دل مخاطبان زیادی جای باز کرده و توانسته جای پایش را برای حضور در «اسکار ۲۰۲۱» حسابی محکم کند.
در این مقاله از «پاسخ از ما» نگاهی خواهیم داشت به فیلم جشن پایان سال (The Prom).
با ما همراه باشید.
سازندگان و بازیگران فیلم The Prom
از بزرگترین نقاط قوت فیلم جشن پایان سال (The Prom) می‌توان به بازیگران درجه یک و توانای آن اشاره کرد. حضور ستارگان بی‌نظیری چون مریل استریپ، جیمز کوردن و نیکول کیدمن مهر تاییدی بر همین ادعا می باشد.
• کارگردان: رایان مورفی
• تهیه‌کنندگان: رایان مورفی/ الکسیس مارتین وودال/ آدام اندرز/ دوری برینشتاین/ بیل دامشکی
• فیلمنامه نویسان: باب مارتین/ چَد بگیلین (بر اساس نمایشنامه ای با همین نام از خود این دو نفر)
• بازیگران: مریل استریپ/ جیمز کوردن/ نیکول کیدمن/ کیگان مایکل کی/ آریانا دوبوز/ کری واشینگتون/ جو الن پلمن
• موسیقی: متیو اسکلار/ دیوید کلوتز
• تاریخ اکران: ۱۴ آذر (اکران محدود)/ ۲۱ آذر (شبکه استریم نتفلیکس)
داستان‌هایی که به هم گره می‌خورند
دی دی آلِن (با بازی مریل استریپ) و بَری گلیکمن (با بازی جیمز کوردن) به همراه گروه تئاترشان روزگاری ستاره‌ی تئاترهای برادوی بودند و برو بیایی برای خودشان داشتند. نانشان حسابی در روغن بود و زندگی خوبی را می‌گذراندند. آنها به طرز مضحک و خنده داری خود شیفته بودند و خوب شاید تا حدودی هم حق داشتند. اما در این اواخر، اوضاع آن طور که باید و شاید بر وفق مرادشان نبوده و از آن جایگاه شایسته خود فاصله گرفته بودند. شاید بتوان گفت که حتی تا مرز ورشکستگی هم پیش رفته بودند. بالاخره هر کس دوره‌ای دارد و گویا دوره‌ی آنها رو به اتمام بود.
از طرف دیگر، در ایالت ایندیانا نوجوان قصه‌ی ما یعنی «اِما» (با بازی جو الن پلمن) با مشکلات فراوانی روبروست. «اِما» تفاوت کوچکی با سایر دختران مدرسه‌اش دارد؛ تفاوتی که در یک جامعه‌ی بسته و محافظه کار، که دخترانش همگی باید سر به زیر و آفتاب و مهتاب ندیده باشند، به هیچ عنوان پذیرفته نیست. او از نظر گرایش جنسی با باقی دختران «عادی» مدرسه متفاوت است و آنها هم هیچ جوره تاب پذیرش تفاوت های او را ندارند. به همین دلیل، هنگامی که جشن پایان سال فرا می‌رسد، همگی دست به دست هم می‌دهند تا از ورود «اِما» و دوستش به جشن جلوگیری کنند؛ موضوعی که قلب او را به شدت می‌شکند.
حال نقطه‌ی تلاقی داستان آنجاست که گروه تئاتر خود شیفته‌ی ما قصد بازگشت به شکوه و جلال گذشته‌ی خویش را می‌گیرند. اما این کار فقط از یک راه ممکن است و آن هم چیزی نیست جز به راه انداختن یک رویداد بزرگ و پر سر و صدا که نامشان را دوباره بر سر زبان ها بیندازند. وقتی خبر وجود نوجوانی مثل «اِما» و تفاوت هایش به گوش آنها می‌رسد، فرصت را غنیمت می‌شمارند و ماجرای او را دست آویزی قرار می‌دهند تا هم خودشان گذشته‌ی از دست رفته خود را باز یابند و هم کار خیری انجام بدهند.
زرق و برق و شور و روشنایی
فیلم جشن پایان سال (The Prom) یک فیلم درام موزیکال است و به معنای واقعی کلمه این مفهوم را محقق کرده است. به طور کلی، حدود یک ساعت از فیلم به رقص ها، آوازها و ترانه های رنگارنگ و پر شوری اختصاص دارد که هنرمندانه در فیلم گنجانده شده اند؛ یعنی اصلا می توان این گونه گفت که تمامی این آوازها و ترانه ها بخشی از فیلم هستند و بدون آنها، داستان فیلم گویا ناقص، پوچ و ناتمام است.
این فیلم به معنای واقعی کلمه پر زرق و برق است. هر گوشه را که نگاه کنی، درخشش چیزی به چشمت خواهد افتاد. گذشته از آن، این فیلم هم بسیار رنگارنگ است و هم بسیار پرشور و پرحرارت؛ آن هم نه فقط در ظاهر، بلکه باطن فیلم هم به همین صورت است. اگر سال ۲۰۲۰ را سال سیاهی و تاریکی در نظر بگیریم، این فیلم همچون تیغی است که آن سیاهی را شکافته و نور امید و شادی خودش را به ما نشان می دهد.
این فیلم با تمام موزیک هایش سعی دارد هم حال و هوایمان را عوض کند و ما را از آن حالت کسالتی که شاید دچارش شویم دور کند و هم اینکه تلویحا پیام هایش را به مخاطب منتقل کند؛ پیام هایی چون دعوت به شادی و دوری از غم و غصه از سطحی‌ترین پیام هایش هستند.
اما مهم ترین پیام مربوط به داستان اِماست. اینکه چگونه با تفاوت طبیعی اطرافیان کنار بیاییم و آنها را قضاوت نکنیم. درس مهم تر این است که افراد متفاوت همچون «اِما» باید خودشان را آن طور که هستند بپذیرند و به فکر تغییر ماهیت خویش نباشند.
فیلم جشن پایان سال برایمان آشناست
وقتی این فیلم را یک بار از ابتدا تا به انتها با دقت تماشا کنید، شما هم مثل من نسبت به این فیلم احساسی نوستالژیک خواهید داشت؛ چیزی مثل اینکه گویا اثری شبیه به این فیلم را پیش تر هم دیده باشید. خوب چندان هم عجیب نیست. مخاطبان خارجی قبلا شاهد تئاتر فیلم جشن پایان سال بوده اند، ولی منظور ما چیز دیگریست.
از آنجایی که فیلم جشن پایان سال (The Prom) یک درام موزیکال است و شخصیت ها در هر لحظه تنها با یک بهانه‌ی کوچک و اندک تلنگری آماده‌اند تا ترانه و آواز سر دهند، به همین دلیل می‌توان گفت که این فیلم پر است از کلیشه های فیلم های موزیکال مثلا کلیشه‌ها و نکات از پیش تعیین شده‌ای که آنها را در گذشته در فیلم هایی چون «دبیرستان موزیکال» (High School Musical) یا سریال درام-کمدی «گِلی» (Glee) دیده بودیم، در این فیلم هم وجود دارند. به طور خلاصه می‌توان این گونه ادعا کرد که فیلم جشن پایان سال ما را به یاد درام های نوجوان پسند شبکه‌ی دیزنی می اندازد!
اما خوب تفسیر و تعبیر این موضوع به خود مخاطب بستگی دارد. اینکه تاب تماشای کلیشه های تکراری را نداشته باشید یا اینکه درست در نقطه‌ی مقابل از دیدن ماجراهای خوش قدیمی لذت ببرید، همه و همه به طبع و نظر شما بستگی دارد. اما هر چه که نظر شما باشد، به هر حال این فیلم با همه‌ی کمی ها و کاستی هایش، محبوب قلب عده‌ی زیادی از افراد شده و راهش را به آسانی برای حضور در اسکار ۲۰۲۱ باز کرده است.
بازیگران بی‌نقص، شخصیت‌پردازی ناقص؟
جدا از تمامی خوبی هایی که فیلم جشن پایان سال (The Prom) به همراه دارد و گذشته از هر مقدار حس امید و نشاطی که این فیلم برایمان به ارمغان می آورد، این فیلم هر چه که باشد، اما خالی از ایراد و نقص نیست. این فیلم هم درست مثل هر فیلم دیگری کمبودها و نقص های خاص خودش را دارد؛ اما می‌توان ادعا کرد که هر جای خالی موجود در فیلم با چیز دیگری جبران شده است؛ اگر نقطه‌ی ضعفی در فیلم باشد، نقطه‌ی قوت دیگری آن را پوشانده است. اما خوب باز هم به هر حال، گویا ایرادهای فیلم آن طور که باید و شاید از دیدها پنهان نیستند.
بازیگران توانا و چیره دست این فیلم همچون جیمز کوردن و مریل استریپ (که برنده‌ی جایزه اسکار نیز شده) نقش خود را به بهترین شکل ممکن ایفا کرده اند و از بار نامی که بر دوش می‌کشند، به خوبی بر آمده اند. اما خوب مشکل ما اینجاست که شخصیت پردازی های فیلم آن طور که انتظار می رود، خوب از آب درنیامده؛ مثلا جیمز کوردن با بازی بی نقص همیشگی اش نقش «بری» را (که البته او هم گرایش جنسی متفاوتی دارد) به بهترین شکل ممکن ایفا می‌کند، اما نقص وارده بر او این است که شخصیتش در فیلم از قالب های از پیش تعیین شده و کلیشه ای استفاده می کند.
مریل استریپ نیز بازیگریست که هر نقشی را که بر عهده می گیرد به تمیزترین حالت ممکن ارائه خواهد داد؛ اما ضعف عملکرد نویسنده در این فیلم باعث شده است تا هنرنمایی های او در فیلم خیلی زود از یادها برود. حضور نیکول کیدمن در فیلم جشن پایان سال یک برگ برنده برای سازندگان آن است، اما نقشش طوری است که اصلا بود و نبودش فرقی ندارد!
نقص‌ها و کمبودهای فیلم جشن پایان سال
همان طور که در بخش پیشین اشاره کردیم، این فیلم هم مثل هر فیلم دیگر تمام و کمال نیست و به طبع ضعف هایی هم دارد که باید به آنها خرده گرفت. وقتی از نکات مثبت و روشن یک فیلم حرف می زنیم، باید عدالت را رعایت کرده و به همان اندازه هم از نقاط ضعف و کاستی هایش بگوییم. در نهایت، این حق مخاطب است که تصمیم بگیرد به تماشای این فیلم بنشیند یا خیر.
عمده‌ترین ایراد و ضعف وارده به این فیلم درگیر شدنش با کلیشه هاست؛ آن قدر که حجمشان بیش از حد اندازه شده و حسابی به چشم آمده و توی ذوق مخاطب می‌زند. اکثر اتفاقاتی که در فیلم جشن پایان سال (The Prom) رخ می‌دهد، تمام حرکات و رفتارهایی که از هر کدام از شخصیت های خواهیم دید، همه قابل پیش‌بینی هستند؛ یعنی خلاقیتی در این حیطه وجود ندارد.
ایراد دیگری که حسابی مخاطب را اذیت خواهد کرد و برایش پرسش برانگیز خواهد شد، این است که چرا تمام شخصیت های به ظاهر منفی فیلم، که با نوع گرایش جنسی «اِما» و تفاوت های او سرسختانه مبارزه کرده و آن را پس می زدند، به یک باره نظرشان را عوض می‌کنند و از شخصیت هایی تماما منفی به فرشته هایی بر روی زمین تبدیل می‌شوند؟
این فیلم با هدف خاصی و برای قشر خاصی در آمریکا با گرایش های متفاوت ساخته شده و قصد آن رساندن پیام های امیدوارکننده و دلگرم‌کننده به آن قشر خاص است، اما باز هم در این بخش ضعف و کمبود وجود دارد و این پیام به ضعیف ترین شکل ممکن مطرح شده است. همین موضوع باعث شده تا فکر کنیم این فیلم صرفا یک اثر سطحی و نمایشی برای یکی دو ساعت سرگرمی است؛ نه بیشتر و نه کمتر.
دستاوردها و نظر منتقدان
فیلم جشن پایان سال (The Prom)، علی‌رغم تمامی کمی ها و کاستی‌هایش توانست در دل مخاطبان و منتقدان بسیاری جا باز کند و با استقبالی بیش از حد انتظارش رو به رو شود. همه‌ی این عوامل در کنار هم باعث می شود که حضور این فیلم را به عنوان یکی از بهترین فیلم های سال در صحنه‌ی اسکار ۲۰۲۱ شاهد باشیم.
وبسایت راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes) با ۱۸۶ نقد، ۵۷ درصد از نظرات مثبت را به این فیلم اختصاص داد. از طرف دیگر، این فیلم توانست از وبسایت متاکریتیک (Metacritic) هم نمره‌ی متوسط ۵۵ از ۱۰۰ را نصیب خود کند. به طور خلاصه، می توان به آینده‌ی این فیلم امیدوار بود. نظر چند منتقد را از ژورنال‌های معتبر با هم بخوانیم:
• برایان ترویت از یو اس اِی تودِی (USA Today)
این فیلم هر ویژگی و صفت خوبی که فکرش را بکنید در خودش یکجا جمع کرده است، آن طور که تا سال بعد در ذهنتان باقی خواهد ماند. این اثر بدون شک به شما ثابت خواهد کرد که چگونه یک فیلم موزیکال عالی و دوست داشتنی با داستان بی نظیر و بازیگران خوب می‌تواند حالتان را از این رو به آن رو کند؛ طوری که از دست هیچ چیز و هیچ کس دیگری بر نیاید.
• اوون گلیبرمن از ورایِتی (variety)
چیزی که در این فیلم شاهد آن هستیم، یک روحیه‌ی جهان شمول است که البته تا حدودی هم می توان گفت که عجیب و غریب است. این فیلم باعث می شود تا انجام یک کار خیر و خوب به یک عمل پرشور و هیجان انگیز تبدیل شود.
• پیتر تراورس از اِی بی سی (ABC)
خودتان را برای یک میهمانی آماده کنید! این فیلم دقیقا همان بمبی است که برای از بین بردن غم همه گیری کرونا به آن نیاز داریم. شاید این فیلم کمی مضحک به نظر برسد؛ خوب باید بگوییم تا حدودی هم همینطور است. اما تیم بازیگری بی نظیر آن که سردمدارانش مریل استریپ، جیمز کوردن و نیکول کیدمن هستند و کارگردانی‌شان هم به دست رایان مورفی است، باعث می شود که هر مشکلی را از یاد ببریم.
سخن پایانی در باب فیلم جشن پایان سال
فیلم جشن پایان سال (The Prom) از آن دسته فیلم هایی است که قرار است با تماشایش حسابی حال و هوایتان عوض شود. بعد از اینکه بیماری کرونا از ناکجا آباد بر سرمان هوار شد و پس از گذشت مدتی، اکنون بارقه های امید با تولید واکسن بر قلب همه تابیده، این فیلم نیز دقیقا همان چیزی خواهد بود که به آن نیاز داریم. پیامی که این فیلم در تمام طول ۱۳۰ دقیقه‌ای خود قصد دارد به مخاطب برساند این است که باید خودتان را هر آن گونه که هستید دوست داشته باشید؛ مهم‌تر از آن، دیگران را هم باید همان طور که هستند دوست داشته باشید، حال چه با ما متفاوت باشند و چه نه.
در این مقاله از «پاسخ از ما» نگاهی داشتیم به یک کمدی موزیکال جذاب و تماشایی، فیلم جشن پایان سال (The Prom)، که کارگردانی آن را رایان مورفی بر عهده داشت. هر چند که این فیلم از ضعف ها و مشکلات زیادی رنج می برد، طوری که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت، اما باز هم با این وجود، این فیلم یکی از برترین شانس های اسکار ۲۰۲۱ بر شمرده می‌شود.
حال باید منتظر ماند و دید که در روز موعود چه در انتظار این فیلم خواهد بود.
نظر شما در این باره چیست؟ ایده های خود را با ما به اشتراک بگذارید!
