نکنه کرونا گرفتم؟؟!!!نکنه کرونا بگیرم؟؟!!!?این موضوعی است که شاید این روزها از ذهن خیلی از ما گذشته باشد ؛ و یا لااقل از یکی از اطرافیانمان شنیده باشیم .بنابراین تصمیم گرفتم در این مقاله به موضوع استرس ناشی از کرونا و راه های مقابله با این ترس بپردازم .
شیوع «کرونا ویروس» یا «کووید ۱۹» موضوعی است که طی ماه های اخیر همه دنیا را با خود درگیر کرده است. از آنجا سرعت انتقال و شیوع این بیماری بسیار بالاتر از انواع مشابه آن است، به تدریج به یک اپیدمی جهانی تبدیل شده و در بسیاری از کشورها از اقصی نقاط دنیا شیوع پیدا کرده است.و ویروس کرونا، به موضوعی مبدل شده که بیش از هر چیز دیگری ذهن همه ما را در این روزها درگیر خودش کرده است.
پیگیری اخبار مرتبط با رعایت نکات بهداشتی لازم، برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری ضروری است، ولی از طرفی توجه بیش از حد به اخبار، باعث بروز مشکلاتی مانند نگرانی بیش از حد و استرس در سطح جامعه شده است.
باید توجه داشت که تأثیرات منفی که بیماری کرونا می تواند بر روح و روان ما داشته باشد، در بعضی از موارد ، کمتر از اثرات منفی جسمی ناشی از ابتلا به آن نیست.لذا لازم است به اصول بهداشت روان هم در این دوره خاص ، دقت بیشتری داشته باشیم و ابعاد و جنبه های مختلف آن را مورد توجه و بررسی قرار دهیم.
در این مطلب از « پاسخ از ما » به بررسی راههای مقابله با استرس ناشی از احتمال ابتلا به کرونا پرداخته ایم.
هر لحظه اطلاعات زیادی مرتبط با علل شیوع، علائم و نشانه های ابتلا به کرونا، نکات آموزشی برای پیش گیری از ابتلا ، راهکارهای ضروری در صورت ابتلا و … در فضای مجازی و رسانه های دیگر منتشر می شود.
داشتن دسترسی آسان به این اطلاعات و افزایش آگاهی در مورد این شرایط خاص که هیچ یک از ما به این شکل گسترده با آن مواجه نبوده ایم، می تواند برای مقابله و پشت سر گذاشتن این شرایط بحرانی، تا حدود زیادی مفید و مؤثر باشد.با این وجود، میزان زیاد درگیری ذهنی در مورد این مسئله، باعث ایجاد ترس و نگرانی افراد شده که گاهی اوقات ، شرایط روحی آنها را تحت تأثیر قرار می دهد و حتی باعث به هم خوردن خواب، تغذیه و روند روتین کارهای روزمره شان می شود.
حتی ممکن است، شما با تلقین این فکر، که به این بیماری مبتلا شده اید، احساس گلودرد و یا تب داشته باشید، در حالی که چنین تغییراتی ممکن است تنها ناشی از نگرانی و تشویش شما باشد.
در بعضی از افراد، افزایش میزان رفتارهای وسواس گونه مانند افراط در شستشو، داشتن دلشوره و اشتغال ذهنی در مورد آلودگی محیط و همینطور نگرانی از خطر ابتلا به کرونا، ممکن است موجب اختلال در زندگی روزمره شان شود.
با وجود اینکه حساسیت به رعایت نکات بهداشتی، احتمال ابتلا به ویروس کرونا را کاهش می دهد، گرفتار شدن در دام رفتارها و افکار وسواسی و همچنین مدت طولانی در اضطراب و دلشوره بودن، می تواند تا مدتها اثرات مخرب زیادی را برای شما در پی داشته باشد.
در این شرایط ، میزان استرس ناشی از کرونا ، که افراد مختلف تجربه می کنند، متفاوت است. بعضی از افراد که از قبل زمینه اختلال های اضطرابی را داشته اند، به دلیل درگیری ذهنی در مورد اخبار شیوع این بیماری، در معرض تجربه نگرانی و استرس هستند. همچنین کسانی که به کرونا مبتلا شده اند، ممکن است با از دست دادن روحیه و امید به بهبودی شان، ترس و نگرانی شدیدی را تجربه کنند که این خود بر افزایش احتمال خطر وخیم تر شدن حالشان می افزاید.
اگر چه در این بازه زمانی، سیر شیوع کووید ۱۹ در ایران به صورت صعودی درحال افزایش است، ولی مسئله بسیار مهم این است که بدانیم انجام چه فعالیتهایی می تواند در این برهه مفید باشد و چه اقداماتی نه تنها کمک کننده نیست، بلکه مشکلات جدیدی را برای ما ایجاد می کند.
در واقع، باید در مورد اقداماتی اطلاع داشته باشیم که خودشان می توانند به صورت غیرمستقیم با کاهش قدرت بدن در برابر کرونا، باعث افزایش خطر ابتلا به این بیماری شوند. از جمله عواملی که چنین تأثیرات منفی را به دنبال دارند، استرس و نگرانی مداوم است.
استرس ناشی از کرونا، باعث پایین آمدن قدرت سیستم ایمنی بدن می شود و در نتیجه، به نوعی بدن مان را آماده ابتلا به بیماری می کند.
پس برای اینکه بتوانیم از خودمان در مقابل بسیاری از بیماری ها از جمله ویروس کرونا حفاظت کنیم، باید بتوانیم سطح استرس خود را کنترل کنیم.در اینجا بد نیست، به رابطه بین استرس و سیستم ایمنی کمی دقیق تر توجه کنیم. وقتی با مشکل یا اتفاقی غیرمنتظره مواجه می شویم، به خصوص وقتی که احساس کنیم توانایی کنار آمدن با آن را نداریم، دچار استرس می شویم. در شرایط استرس زا، بدن مقدار قابل توجهی هورمون کورتیزول ترشح می کند.
کورتیزول یکی از مواد شیمیایی است که توسط بدن تولید می شود تا به ما کمک کند که با شرایط خاص و غیرنرمال کنار بیاییم. در واقع این هورمون برای مقابله با این شرایط مفید است، ولی اگر مدت زمانی که تحت تأثیر آن هستیم زیاد باشد، به تدریج عوارض منفی آن مشاهده می شود.
کاهش گلبول های سفید که مسئول دفاع از بدن در مقابل عوامل خارجی مانند میکروب ها و ویروس ها هستند، یکی از شایع ترین عوارض ناشی از استرس و ترشح هورمون کورتیزول است. از طرفی، استرس باعث اختلال در خواب و تغذیه می شود، که خود بر کاهش قدرت سیستم ایمنی تاثیر می گذارد و بدن را مستعد ابتلا به بیماری می کند.
نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید، این است که توصیه به نداشتن استرس به معنای بی خیال و بی تفاوت بودن نیست. قطعا، شرایط کنونی باعث تغییر روال زندگی همه ما شده و خود این مسأله نیز باعث به هم ریختن حالات روحی ما می شود.
در ادامه برخی از دلایلی که باعث افزایش استرس ناشی کرونا شده است، را مورد بررسی قرار می دهیم.
دلایل بالا رفتن استرس در دوران شیوع کرونا
۱- نگرانی از ابتلا به کرونا
نگرانی از ابتلا به کرونا اصلی ترین عامل بالا رفتن استرس افراد در این دوران است. با توجه به سهولت انتقال و مسری بودن این بیماری، باید خطر آن را جدی گرفت و اقدامات ضروری برای پیشگیری از آن را با دقت زیاد انجام داد. ولی داشتن توجه و دقت لازم برای پیشگیری، به معنای قرار دادن خود در معرض استرس بی فایده نیست.
داشتن حدی از برانگیختگی درونی (استرس مفید) برای افزایش توجه به اهمیت موضوع و در نتیجه انجام اقدامات ضروری، در این شرایط لازم است، اما وقتی این نگرانی بیش از حد باشد، خودش باعث می شود نتوانید همان توصیه هایی هم که برای حفظ سلامتی آموخته اید، را به کار گیرید.
این اتفاق به این خاطر رخ می دهد که داشتن استرس بالا می تواند باعث شود که رفتارها، حرکات و اعمال ما پر از تنش و همراه با عجله و دستپاچگی باشد. در نتیجه، حتی ممکن است به همین دلیل، با رعایت نکردن نکات بهداشتی هنگام تردد در محیط بیرون از منزل و در هنگام ارتباط با سایرین، میزان احتمال ابتلا به بیماری را در خودمان و اطرافیانمان افزایش بدهیم.
۲- ابتلا به ویروس کرونا
شاید بتوان گفت، زمانی استرس و نگرانی به اوج خود می رسد که فرد با داشتن علائم بیماری مانند تب، سرفه، گلودرد و بدن درد به مراکز درمانی مراجعه می کند و نتیجه آزمایش ابتلا به ویروس کرونا را تأیید می کند. در این شرایط، مدیریت کردن هیجان و استرس کار آسانی نیست.
۳- کساد شدن کسب و کارها
از دیگر مشکلاتی که می تواند سطح استرس افراد را بالا ببرد، متوقف شدن روال کسب و کارهاست. این موضوع به خصوص در مورد مشاغلی صدق می کند که طبق تجربه هر ساله انتظار می رفت که در اسفند ماه و همچنین در ایام نوروز درآمد بیشتری کسب کنند، اما اکنون با شرایط بحران اقتصادی مواجه شده اند. این موضوع بر بالا رفتن استرس و نگرانی افراد شاغل تأثیر زیادی دارد.
۴- کاهش روابط اجتماعی
یکی از راه های کاهش تنش و نگرانی، ارتباط اجتماعی با دوستان نزدیک و خانواده است. کم شدن رفت و آمدها با دوستان و افراد خانواده، نگرانی از احتمال ابتلای آنها به بیماری و همچنین انتقال اخبار منفی از طریق تلفن و در فضای مجازی از دیگر عواملی است که بر افزایش سطح استرس افراد در این دوران تأثیرگذار است. در شرایطی که رفت و آمدهای خانوادگی و دوستانه محدود شده، تنها ماندن در محیط خانه و نداشتن تعامل اجتماعی با دیگران باعث می شود که هیجانات منفی افراد تخلیه نشود و در نتیجه سطح استرس آنها بالا برود.
۵- دنبال کردن اخبار از منابع خبری غیر معتبر
شنیدن خبرهای غیرموثق از منابع نامعتبر، از دیگر دلایل بالا رفتن استرس است. برخی از اطلاعات به صورت شایعه و برخی به صورت اغراق آمیز هستند و فایده ای به جز ایجاد رعب وحشت ندارند. با توجه به اینکه برخی از افراد به دلیل نداشتن برنامه مناسب برای گذراندن اوقات خود در زمان قرنطینه، تمام وقت خود را در فضای مجازی و مشغول تماشای تلویزیون هستند، این موضوع باعث می شود که بیش از حد در معرض اخبار منفی قرار بگیرند.
در واقع زمانی که ذهن انسان ، دائما بر اخبار منفی تمرکز داشته باشد، بروز نگرانی، ترس، استرس و اضطراب اجتناب ناپذیر است.
راه های مقابله با استرس ناشی از احتمال ابتلا به بیماری کرونا
۱- به کارگیری راهکار راه حل محور در مقابله با کرونا
همه ما انسانها در طول زندگی خود ممکن است با چالش ها و مشکلاتی مواجه شویم، ولی متأسفانه اغلب ما نحوه مدیریت بحران ها را یاد نگرفته ایم. می توان انواع روش های مقابله ای که افراد در شرایط بروز رویدادهای غیرمنتظره در پیش می گیرند، به دو دسته اصلی تقسیم کرد. دسته اول راهکارهای مشکل محور است. در این روش ذهن فرد بر مشکل ، متمرکز بوده و به بررسی و شناسایی مسأله می پردازد. در این مرحله ذهن به گردآوری اطلاعات از محیط اطراف می پردازد.
دسته ای دیگر از راهکارها تحت عنوان راهکارهای راه حل محور هستند. در این روش از مقابله با مسأله، فرد پس از جمع آوری و ارزیابی اطلاعات موجود، برای حل مشکل، دست به انجام اقدامات لازم می زند. معمولا افرادی که راهکارهای راه حل محور را به کار می گیرند، کمتر دچار استرس می شوند. برعکس، وقتی ذهن ما بدون تلاش برای یافتن راه حل یا روشی برای کاهش یا مقابله با آسیب های ناشی از خطر، تنها بر خود مشکل تمرکز کند، احساس ضعف و شکست در ما ایجاد می شود و سطح استرسمان تا حد زیادی بالا می رود.
در نتیجه، یکی از راه های اصلی مقابله با استرس ناشی از احتمال ابتلا به کرونا، این است که نوع برخوردمان با موضوع به صورت راه حل محور باشد. به جای تمرکز بر اخبار منفی که باعث افزایش سطح نگرانی می شود، بیشتر راه حل ها و نکات آموزشی را دنبال کنیم، تا بتوانیم با بکارگیری روش های درست، با این مشکل که در حال حاضر تمام مردم دنیا را به خود درگیر کرده است، مقابله کنیم.
۲- حفظ آرامش و خونسردی
اگر با وجود رعایت نکات بهداشتی، به هر طریق مبتلا به این بیماری شده اید، مهمترین اقدام ، حفظ آرامش است. هر چقدر بیشتر بتوانید خونسردی خودتان را حفظ کنید، توان بیشتری برای مقابله با بیماری، به جسم خود داده اید. از آنجا که هنوز دارویی برای درمان کرونا کشف و معرفی نشده است، در این شرایط تنها سد دفاعی که می توانید روی قدرت و توانمندی اش حساب کنید، سیستم ایمنی بدنتان است. بنابراین برای کمک به سیستم ایمنی تان تمام تلاش خود را به کار بگیرید تا استرس را از خودتان دور نگه دارید.
به این نکته توجه داشته باشید که میزان خطر مرگ در اثر ابتلا به کرونا در بالاترین حالت حدود ۲ درصد است. درنتیجه، با ۹۸ درصد امیدواری برای بهبود تلاش کنید و این را به خاطر داشته باشید که تجربه نشان داده است که انسان ها در دوران های مختلف تاریخ، بارها با شرایط سخت و آسیب زا مقابله کرده اند، از خطر، نجات پیدا کرده اند و پس از آن، سال های سال به زندگی شان ادامه داده اند.
شما هم می توانید این شرایط سخت را با موفقیت پشت سر بگذارید و با سلامتی کامل به زندگی و آغوش پر مهر خانواده و دوستانتان برگردید.
۳- برخورد منطقی و هماهنگ با شرایط
ممکن است برخی از افراد با در پیش گرفتن روش مناسب «راهکارهای راه حل محور» با استرس ناشی از احتمال ابتلا به کرونا کنار آمده باشند، ولی آنچه باعث ایجاد نگرانی و استرس در آنها شده است، بروز مشکلات اقتصادی ناشی از تعطیلی کسب و کار و بروز مشکلات اقتصادی ناشی از آن است. در حالی که بسیاری از کسب و کارها در زمان تعطیلات نوروز رونق پیدا می کنند، امسال عید، به دلیل لزوم قرنطینه در دوران شیوع این بیماری، بازار با افت شدیدی مواجه شد. در این گونه موارد، باید پذیرفت که در هر صنف یا شغلی بروز برخی مشکلات پیش بینی نشده، غیرقابل اجتناب است و این مسأله بخش جدایی ناپذیر هر فعالیت اقتصادی است.
یک مدیر خوب کسی است که همیشه برای شرایط بحرانی پیش بینی نشده، که منجر به افت درآمد می شود، آمادگی داشته باشد.داشتن خلاقیت و پیدا کردن راه حل های جدید برای انجام فعالیت های اقتصادی یکی دیگر از راهکارهای پیش روست؛ به طور مثال انجام کارها از طریق فضای مجازی یکی از این راهکارهاست. همچنین، ممکن است شما در طی سال به دلیل حجم بالای کار، بعضی از کارهای غیرضروری تان را به تعویق انداخته باشید؛ شما می توانید در این فرصت، برخی از کارهای انجام نشده خود را انجام دهید تا در شرایط عادی به بهبود کیفیت و افزایش درآمدتان کمک کند.
با دید مثبت به این قضیه نگاه کنید. شما الان کارهایی را می توانید انجام بدهید که در گذشته هیچ وقت فرصت انجامشان را پیدا نمی کردید؛ به طور مثال، ممکن است مطالعه کتاب های بی نظیر در حوزه کسب و کار و برنامه ریزی برای ایجاد تغییر در بعضی از شیوه های فعالیت تان، از مواردی باشد که معمولا کمتر پیش می آمد با ذهن باز برای آن وقت بگذارید.
نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که هوشمندی به معنای انطباق و سازگاری با شرایط است؛ به این معنا که وقتی تغییر غیرمنتظره ای در شرایط شغلی ما پیش می آید، بتوانیم مسیر جدیدی برای مواجهه با آن پیدا کنیم.
۴- فکر کردن به دلایل و نتایج مثبت کارهایمان
با این وجود که ما با نزدیک شدن به ایام نوروز طبق روال هر ساله منتظر تعطیلات نوروز بودیم و برای دید و بازدید عید و سفر نوروزی مان برنامه ریزی می کردیم، اما با توجه به این که در روزهای اخیر ، ماندن در خانه و قطع ارتباط اجتماعی مهمترین راهکار توصیه شده برای پیشگیری از ابتلا به کرونا و قطع زنجیره انتقال آن است، ما در شرایط متفاوتی نسبت به هر سال قرار داریم.
ممکن است تغییر این روال و لزوم ماندن در خانه باعث ایجاد حس ناخوشایند و کسل شدن ما شود، ولی باید توجه داشته باشید که در حال حاضر در شرایطی بحرانی هستیم و اجتناب از خطر و رنجی که ممکن است به واسطه داشتن روال عادی روابط اجتماعی برای ما و اعضای خانواده مان پیش بیاید، به ما اجازه نمی دهد که صرفا به کسب لذت و خوشحالی فکر کنیم. باید قبول کنیم برای حفظ سلامتی خود و کسانی که دوستشان داریم، مدتی دوری از آنها را تحمل کنیم و به داشتن ارتباط مجازی با آنها اکتفا کنیم تا بتوانیم با پشت سر گذاشت این شرایط به روال عادی زندگی مان برگردیم.
۵- توجه کمتر به اخبار منفی و ناراحت کننده
در حال حاضر با توجه به اینکه اکثر مشاغل فعالیت های خود را متوقف کرده اند، بسیاری از افراد وقت بیشتری را می توانند به استفاده از ابزارهای ارتباط جمعی مانند روزنامه، مجله، تلویزیون، شبکه های اجتماعی و… اختصاص دهند.
نکته ای که در اینجا حائز اهمیت است این است که ما چگونه از این امکانات استفاده می کنیم؟ آیا ما خودمان را در معرض بمباران افکار و اخبار منفی قرار می دهیم که تنها استرس مان را بالا می برد و یا اینکه از آن ها برای دریافت اطلاعات ضروری و مفید استفاده می کنیم.
اگر تمایل دارید بدانید چه کسانی نمی‌توانند واکسن کرونا را دریافت کنند؟ می توانید مقاله زیر را مطالعه کنید.
نکات پایانی
در پایان باید توجه داشته باشید که
بهترین راهکار موجود در حال حاضر برای نداشتن استرس غیر منطقی، کسب اطلاعات کافی و لازم در مورد راهکارهای پیشگیری از بیماری کرونا، شناخت علائم آن و روش های مقابله ای صحیح در صورت ابتلا به آن است.
اگر شما دوست عزیز هم تجربه و پیشنهاد مفیدی برای کاهش میزان استرس هموطنان و دوستان خود در این شرایط خاص دارید، آن را با سایت « پاسخ از ما » در میان بگذارید.
